پارگی رباط صلیبی خلفی زانو PCL تشخیص و درمان
رباط صلیبی PCL یکی از قویترین رباطهای اندام تحتانی است. طول این رباط حدودا 3 سانتیمتر است و 1 سانتیمتر ضخامت دارد. رباط صلیبی خلفی یک ساختار داخل مفصلی است که نقش آن جلوگیری از جا به جایی زانو به سمت عقب است. پارگی pcl معمولا به دنبال ضربات شدید به جلوی زانو ایجاد میشود و در تصادفات رانندگی و موتور سواران بیشتر دیده میشود. در برخی موارد به دنبال زمین خوردن با زانوی خمیده در حین ورزش، پارگی رباط ایجاد میشود.
تشخیص پارگی رباط PCL
اغلب به دنبال ضربه به قسمت جلوی زانو، کبودی پوست و تورم زانو رخ میدهد. معمولا در یک تا دو هفته اول محدودیت حرکتی زانو و درد وجود دارد که بتدریج برطرف میشود. در بسیاری از موارد پارگی pcl آسیبهای همراه وجود دارد. شکستگیهای داخل مفصلی و پارگی های رباط های جانب و و رباط Acl نیز شایع است. گاهی هم در اثر ضربه شدید و جا به جایی زانو به سمت عقب، آسیب شریان و عصب اصلی اندام رخ میدهد که بسیار خطرناک است.
تشخیص پارگی pcl نیاز به شک بالینی بالا و معاینات دقیق دارد و در بسیاری از موارد بعلت وجود درد و تورم زانو، در مراحل اولیه تشخیص داده نمیشود. بهتر است پس از کاهش درد و تورم در اولین فرصت معاینات زانو توسط متخصص ارتوپدی انجام شود. معاینه استاندارد برای تشخیص پارگی pcl تست posterior drawer است. در این معاینه زانو به میزان 90 درجه خم میشود و زانو با فشار انگشتان دو دست به سمت عقب هل داده میشود. در صورت وجود پارگی pcl، قسمت بالایی استخوان درشت نی به میزان 8 تا 10 میلیمتر به سمت عقب جا به جا میشود.
درمان
در صورت عدم درمان به موقع، طی 10 تا 15 سال آرتروز زودرس در مفصل زانو ایجاد میشود و زانو بتدریج دردناک میشود. پارگی های نا کامل pcl، در برخی موارد با بی حرکتی در گچ یا زانو بند مخصوص قابل درمان است. پس از یک دوره بی حرکتی، تقویت عضلات چهار سر ران باعث بهبود نسبی میشود. در مواردی که پارگی رباط pcl به صورت کامل وجود دارد، بخصوص در صورت پارگی همزمان رباط صلیبی acl یا رباط های جانبی زانو، نیاز به جراحی وجود دارد.
بهترین روش جراحی بازسازی رباط pcl با تکنیک آرتروسکوپی (جراحی بسته) است. برخی از جراحان ارتوپد به این روش جراحی لیزری زانو میگویند که این عنوان صحیح نیست. در واقع در اعمال جراحی زانو به هیچ وجه از لیزر استفاده نمیشود و منظور جراحی بسته از طریق سوراخهای کوچک در اطراف زانو است.
در روش آرتروسکوپی ابتدا با استفاده از یک دوربین کوچک معاینه داخل زانو انجام میشود سپس بقایای رباط pcl برداشته میشود و دو تونل استخوانی در داخل زانو ایجاد میشود. سپس آماده سازی گرافت تاندونی انجام میشود. اکثر جراحان زانو برای بازسازی pcl از آلوگرافت استفاده میکنند. آلوگرافت در واقع بافت تاندونی عضلات ساق است که از بیماران مرگ مغزی جدا شده و به صورت منجمد در بانک پیوند اعضا نگه داری میشود. در صورت عدم رضایت بیمار برای استفاده از آلوگرافت میتوان از تاندون کشکک استفاده کرد. پس از آماده سازی، گرافت تاندونی از تونلهای استخوانی عبور داده میشود و با پیچهای قابل جذب و یک دکمه مخصوص به نام اندوباتن به استخوان زانو متصل میشود.
در صورت وجود پارگیهای همزمان رباط acl و منیسک زانو، باید تمامی این آسیبها در یک مرحله با آرتروسکوپی زانو ترمیم شوند. در صورت پارگی همزمان رباط های جانبی زانو، باید ترمیم به صورت جراحی باز با برشهای جداگانه روی طرفین زانو انجام شود. پس از جراحی رباط صلیبی pcl وزن گذاری تا 6 هفته باید به کمک عصا انجام شود. بازتوانی پس از عمل جراحی pcl باید تحت نظر فیزیوتراپ مجرب و آشنا با آسیب های ورزشی زانو انجام شود. بازگشت به فعالیتهای ورزشی حرفهای اغلب به یک سال زمان نیاز دارد.
عمل جراحی ترمیم رباط صلیبی pcl نیازمند تجربه و تبحر بالا در انجام آرتروسکوپی زانو است. در واقع این عمل جزء اعمال پیچیده و فوق تخصصی جراحی زانو است. در صورت رعایت نکات تکنیکی و انجام بازتوانی مناسب، در اکثر بیماران بهبودی کامل حاصل میشود. البته در درصد ناچیزی از بیماران گرافت تاندونی توسط بدن پس زده میشود که در این موارد نیاز به عمل جراحی مجدد وجود دارد.
این مقاله بر اساس تجربیات دکتر شاهین میرکریمی فوق تخصص جراحی زانو در گرگان نگاشته شده است. در صورت تمایل می توانید سوالات خود را در قسمت پرسش و پاسخ وب سایت مطرح کنید.