نکاتی که باید در مورد کمر درد بدانید
کمر درد یکی از شایعترین علل مراجعه به کلینیکهای ارتوپدی است، بطوری که بیش از هشتاد درصد افراد در طول زندگی کمر درد را تجربه میکنند. بیشتر موارد کمر درد ناشی از کشیدگی عضلات اطراف ستون فقرات در حین جابه جایی اجسام سنگین یا حرکات ناگهانی رخ میدهد. کمر درد در سنین بین 30 تا 50 سال شایعتر است. بتدریج با افزایش سن محتوای آب دیسک بین مهره ها کاهش می یابد وعضلات ضعیف تر می شوند و این تغییرات باعث افزایش احتمال آسیب کمر میشود.
علت های اصلی کمر درد
- کشیدگی عضلات ستون فقرات:
آسیب عضلات و رباط های متصل کننده ستون فقرات در اثر فعالیت شدید و ناگهانی یکی از علل شایع کمر درد است. علائم بیشتر به صورت درد، خشکی و احساس گرفتگی در کمر ظاهر میشود. استراحت و فیزیوتراپی اغلب باعث بهبود علائم می شود. با انجام ورزش منظم و تقویت عضلات ستون فقرات و تنه می توان از ایجاد این نوع آسیب پیش گیری کرد.
- پارگی دیسک
با افزایش سن خطر آسیب دیسک کمر افزایش مییابد. بیرون زدگی و پارگی محتوای دیسک کمر باعث ایجاد فشار بر روی ریشه های عصبی سیاتیک میشود. درد تیر کشنده در اندام تحتانی و احساس بی حسی وگزگز و مور مور شدن اندام در این موارد شایع است. بر خلاف کمر درد ساده علائم دیسک کمر بیش از سه روز طول میکشد.
- تنگی کانال نخاع
بتدریج با افزایش سن کانال نخاع در ستون فقرات تنگ می شود. در صورت ایجاد تنگی شدید فشار بر روی ریشه های عصبی ایجاد شده و منجر به بروز دردهای تیر کشنده به پا ضعف بی حسی و حتی لنگش در اندام می شود. این علائم معمولا با ایستادن و راه رفتن تشدید می شود و با نشستن برطرف میشود.
- انحنای غیرطبیعی ستون فقرات
در برخی افراد طی رشد اسکلتی انحراف ستون فقرات رخ می دهد. این انحراف ممکن است به شکل انحنای جانبی ( اسکولیوز) یا گوژ پشتی ( کیفوز) نمایان شود. گاهی هم انحراف به شکل افزایش قوس کمر ( لوردوز) ایجاد می شود. تمامی این موارد با ایجاد فشار غیر طبیعی روی عضلات مهرهها و لیگامانهای ستون فقرات باعث درد میشود.
- بیماری های احشایی
گاهی منشاء کمر درد ستون فقرات کمری نیست و مربوط به دردهای ارجاعی از احشای داخل شکم است. بیماری های رحم و تخمدان بیماریهای کلیوی از علل شایع کمر درد هستند.
برای تشخیص کمر درد چه اقداماتی لازم است ؟
علت کمر درد اغلب با یک معاینه کامل توسط پزشک مشخص میشود. در بیشتر موارد پزشک علائم بیمار را به مدت چند هفته زیر نظر میگیرد و در صورت تشدید علائم اقدامات تشخیصی بیشتر مثل عکس رادیولوژی یا mri تجویز می کند. برخی از علامت های همراه با کمر درد هشدار دهنده هستند. در صورت بروز بی اختیاری مدفوع و ادرار، ضعف پیشرونده اندام، تب و بی حالی، کاهش وزن به همراه کمر درد فورا به پزشک مراجعه کنید.
اقدامات درمانی
پس از ایجاد کمر درد بهتر است فعالیت فیزیکی خود را محدود کنید. استفاده از کمپرس یخ در 72 ساعت اول و پس ازآن کمپرس گرم برای کاهش درد و اسپاسم عضلات مفید است. استفاده از مسکنهای ساده مثل ایبوپروفن یا استامینوفن به کنترل درد کمک می کند. در حین استراحت بهتر است به پهلو دراز بکشید و زانوها را درحالت خمیده قرار دهید بهتر است بین دو زانو یک بالشت کوچک قرار دهید. اگر پس از 72 ساعت درد بهتر نشد باید به پزشک مراجعه کنید.
انچام فیزیوتراپی و نرمشهای کششی بسیار کمک کننده است. گاهی پزشک برای کاهش درد و اسپاسم شدید از داروهای شل کننده و تزریق کورتون استفاده میکند. در مواردیکه علی رغم درمان های طبی, کمر درد شدید در اثر بیرون زدگی دیسک یا تنگی کانال نخاع وجود دارد توصیه به انجام جراحی میشود.
اقدامات مفید برای پیش گیری از کمر درد
- ترک سیگار
- کاهش وزن
- تقویت عضلات کمر و پشت
- اجتناب از جا به جایی اجسام سنگین
- اجتناب از پوشیدن کفش های پاشنه بلند
- استفاده از صندلی با ارتفاع مناسب
- خوابیدن بر روی تشک سفت