تشخیص و درمان پارگی رباط صلیبی زانو (ACL)

کشیدگی و پارگی رباط صلیبی یکی از شایع‌ترین آسیب‌های ورزشی زانو است. طبق آخرین مطالعات، پارگی رباط صلیبی زانو (ACL) در رتبه نخست آسیب‌های ورزشی در میان ورزشکاران گرگان و گنبد در استان گلستان قرار دارد.

رباط صلیبی (ACL) زانو چیست و چه نقشی دارد؟

مفصل زانو توسط ۴ رباط قوی به هم متصل می‌شود. این رباط‌ها شامل ۲ رباط صلیبی قدامی (ACL) و خلفی (PCL) و ذو رباط جانبی (MCL و LCL) می‌باشند. رباط صلیبی ACL نقش پایدار کننده مفصل زانو را دارد. این رباط داخل مفصل زانو قرار دارد و قابل لمس نیست. (شکل1)

شکل ۱

علايم پارگی رباط صلیبی ACL  چیست؟

بیمار اغلب به دنبال ضربه مستقیم به زانو حین ورزش یا چرخش بدن بر روی زانو، دچار درد و تورم زانو می‌شود. گاهی اوقات حین آسیب، صدای بلندی شبیه به POP شنیده می‌شود. به دنبال پارگی رباط صلیبی زانو، اغلب تورم قابل توجه در مفصل زانو ایجاد می‌شود. دامنه حرکتی زانو در اکثر موارد کاهش یافته است. پس از سپری شدن دوره حاد آسیب (۱ تا ۲ هفته اول) درد و تورم کاهش می‌یابد و بیمار به تدریج دچار احساس ناپایداری و خالی کردن زانو می‌شود. گاهی اوقات در موارد پارگی مزمن ACL، به دنبال خالی کردن زانو، پارگی منیسک و قفل شدگی زانو ایجاد می‌شود.

آیا پارگی رباط صلیبی زانو (ACL) نیاز به جراحی دارد؟

در موارد پارگی کامل رباط صلیبی، نیاز به جراحی وجود دارد. در صورت عدم درمان پارگی ACL، فرد آسیب دیده قادر نخواهد بود به سطح فعالیت قبلی باز گردد و به تدریج در اثر ناپایداری زانو، آرتروز زودرس و درد زانو ایجاد می‌شود. بهترین روش جراحی رباط صلیبی زانو (ACL)، روش آرتروسکوپی است.

در موارد پارگی ناکامل در افراد غیر ورزشکار، اغلب نیاز به جراحی وجود ندارد و اکثر افراد با فیزیوتراپی و تقویت عضلات بهبود می‌یابند. ولی در ورزشکاران حرفه‌ای، اغلب نیاز به جراحی و ترمیم رباط صلیبی وجود دارد.

بهترین روش جراحی پارگی رباط صلیبی زانو (ACL) چیست؟

بهترین روش ترمیم و بازسازی رباط صلیبی زانو (ACL)، روش جراحی آرتروسکوپیک است. شاید روش جراحی لیزری زانو را شنیده باشید ولی در واقع این نامی عامیانه است که برخی از افراد برای جراحی بسته زانو با آرتروسکوپ به کار می‌برند. در روش آرتروسکوپی یک دوربین ۴ میلی‌متری وارد زانو می‌شود و با استفاده از ابزار ظریف، عمل ترمیم رباط صلیبی یا منیسک زانو انجام می‌شود.

بازسازی رباط صلیبی زانو اغلب با استفاده از تاندون عضلات هامسترینگ انجام می ‌شود. در این روش، جراح زانو ابتدا با استفاده از آرتروسکوپ ۲ تونل در استخوان‌های اطراف زانو ایجاد می‌کند. سپس رباط بازسازی شده را با استفاده از پیچ‌های قابل جذب به زانو اتصال می‌دهد.(شکل2)

شکل ۲

مراقبت های بعد از عمل جراحی رباط صلیبی

پس از جراحی ACL نیازی به گچ‌گیری یا بی‌حرکتی مطلق وجود ندارد و بیمار می‌تواند به صورت نسبی وزن گذاری روی اندام داشته باشد. وزن گذاری تا هفته سوم با چوب زیر بغل اجازه داده می‌شود. فیزیوتراپی و انجام تقویت عضلات چهار سر ران و همسترینگ ضروری است. بازگشت به ورزش پس از ترمیم ACL اغلب پس از 6 ماه امکان پذیر است.

درباره دکتر شاهین میرکریمی

دکتر شاهین میرکریمی پس از گذراندن دوره پزشکی عمومی با کسب رتبه برتر در رشته جراحی استخوان و مفاصل (ارتوپدی) دانشگاه علوم پزشکی تهران پذیرفته شد و در سال ۱۳۸۹ موفق به کسب بورد تخصصی جراحی استخوان و مفاصل از دانشگاه تهران شد. دکتر میرکریمی در سال ۹۵ موفق به کسب مدرک فوق تخصص جراحی زانو در زمینه درمان آسیب های ورزشی، آرتروسکوپی و تعویض مفصل زانو از دانشگاه علوم پزشکی تهران شد. ایشان سه دوره تکمیلی فوق تخصصی جراحی زانو را در کشورهای آلمان، اتریش و مجارستان تحت نظر اساتید برجسته بین المللی گذرانده‌اند.