راهکارهای کاهش خطر عفونت به دنبال عمل جراحی تعویض مفصل
عمل جراحی تعویض مفصل زانو و هیپ یکی از شایعترین عمل های جراحی ارتوپدی در دنیاست . عمل تعویض مفصل در بهبود علائم بیماران بسیار موثر است و میزان موفقیت آن بیش از 90 درصد است.با این حال این عمل جراحی ممکن است با عوارضی همراه باشد. یکی از جدی ترین عوارض، عفونت است. علی رغم بهبود تکنیک های جراحی و شرایط اتاق عمل، عفونت پس از جراحی همچنان در یک تا دو درصد عمل های جراحی ارتوپدی اتفاق میافتد. بطورکلی پیش گیری کامل از ایجاد عفونت امکان پذیر نیست ولی با شناسایی عوامل خطر و برطرف کردن آنها پیش از عمل جراحی میتوان تا حد زیادی از ایجاد عفونت جلوگیری کرد. در این مقاله عوامل خطر و راه کارهای مقابله با آن بصورت خلاصه بیان شده است.
چاقی
چاقی یکی از عوامل خطر ایجاد عفونت پس از جراحی است. ریسک عفونت در افراد چاق با BMI بیش از 30 سه تا چهار برابر افراد سالم است. در افراد چاق سیستم ایمنی ضعیفتر است و زمان ترمیم زخم جراحی طولانیتر است. آموزش به بیمار جهت کاهش وزن اصلاح الگوی تغذیه و انجام تمرینات ورزشی بهتر است چند ماه زودتر از عمل جراحی اغاز شود.
دیابت
خطر بروز عفونت در افراد دیابتی با قند خون بالا و کنترل نشده، 3 برابر افراد سالم است. افزایش قند خون باعث ضعیف شدن پاسخ سیستم ایمنی می شود. همچنین در بیماران دیابتی فرایند ترمیم زخم طولانی تر و ضعیف تر است.. کنترل قند باید حداقل 3 ماه قبل از جراحی انجام شود. میزان قند خون ناشتا باید زیر 200 باشد در غیر این صورت جراحی باید به تعویق بیافتد. البته میزان قند ناشتا ایده ال برای جراحی سطح زیر 125 است. یکی از معیارهای آزمایشگاهی مهم جهت ارزیابی کنترل قند در 3 ماه اخیر بررسی HBA1C است . سطوح زیر 7و نیم برای جراحی ایده آل است و در مواردیکه سطح ان بالای 9 است باید جراحی به تعویق بیافتد.
کم خونی
طبق معیارهای سازمان بهداشت جهانی سطح هموگلوبین کمتر از 12 در زنان و 13 در مردان کم خونی در نظر گرفته می شود. تمام بیماران باید یکماه قبل از جراحی از لحاظ کم خونی بررسی شوند. سوتغذیه بخصوص کمبود آهن و ویتامین B12 بیماریهای مزمن کلیوی و روماتیسم از علل شایع کم خونی هستند. عدم اصلاح کم خونی باعش کاهش اکسیژن رسانی به بافت ها می شود و با افزایش خطر عفونت همراه است.
سوء تغذیه
شیوع سوء تغذیه در بیمارانی که توسط متخصص ارتوپدی عمل جراحی میشوند، در حدود 50 درصد است. سوءتغذیه باعث ضعف سیستم ایمنی و اشکال دربهبود زخم می شود. سوء تغذیه باید 14 روز قبل از جراحی برطرف شود. مصرف مکمل های ویتامین D و مولتی ویتامین به همراه مصرف پروتئین کافی باعث بهبود وضعیت تغذیه ای بیمار میشود.
مصرف الکل و سیگار
سیگار کشیدن باعث اختلال در ترمیم زخم و ضعف سیستم ایمنی می شود. توصیه می شود مصرف سیگار حداقل 6 تا 8هفته قبل از جراحی قطع شود. مصرف مداوم الکل نیز باعث افزایش عوارض پس از جراحی می شود و باید 1 تا 2 ماه قبل از جراحی قطع شود. افراد مبتلا به سوء مصرف الکل و سیگار, اغلب بهداشت دهان و دندان ضعیفی دارند و بهتر است قبل از جراحی توسط دندان پزشک بررسی شوند.
اضطراب و افسردگی
اختلالات روانی بخصوص افسردگی باعث ضعف سیستم ایمنی می شود. میزان تحمل درد در افراد مضطرب و افسرده پایین تر از افراد سالم است و رضایت کمتری از عمل جراحی خواهند داشت.
بیماریهای مزمن
نارسایی مزمن کلیوی و افراد دیالیزی در معرض خطر بالای عفونت قرار دارند. بیماری های مزمن قلبی مثل مبتلایان به نارسایی قلبی و فشار خون بالا نیز مستعد عفونت هستند. بیماری روماتیسمی مثل آرتریت روماتویید نیز صورت عدم درمان ممکن است با افزایش ریسک عفونت همراه باشند. کنترل بیماری های مزمن داخلی توسط متخصص مربوطه قبل از جراحی ضروری است.
با توجه به افزایش روزافزون تعداد عمل های حراحی تعویض مفصل، افزایش تعداد موارد عفونت اجتناب ناپذیر است. طبق آخرین مطالعات انجام شده در بیش از 80 درصد موارد عفونت, یک عامل خطر زمینه ای قابل اصلاح قبل از جراحی وجود دارد. با شناخت صحیح و برطرف کردن این عوامل خطرقبل از جراحی, می توان احتمال بروز عفونت را کاهش داد.